سخني از دكتررضارئيسي طوسي

بسمه تعالي

هر اقدامي در جهت بهبود ورشدشرايط كنوني كشور مرهون شناخت واقعيت هاي تاريخ سياسي و اجتماعي واقتصادي و فرهنگي است كه مارا احاطه كرده است.طبيعي است كه اين واقعيت ها خلق الساعه نيستنندودرجريان گذار سال ها شكل گرفته و محصول انسان هاي نسل هاي گذشته ما هستند.شناخت آنها منوط به بازگشت به دوران اين نسل هاو زندگي كردن با آن هاست تا از طريق اين زيستن تنگانگ مي توان به شناخت آن هادست يافت.اما سازندگان واقعيت هاي كنوني در ميان ما نيستند،بعضي سال ها،برخي دهه هاو قرن هاست كه ازمافاصله گرفته ودرآغوش خاك خفته اند.ما تنها مي توانيم از طريق آثار مكتوب فرهنگي بجا مانده از آنهاموسيقي ،شعر، نهادهاي سياسي ، اقتصادي اجتماعي و يا به كمك فرهنگ مادي-ابنيه.راه ها،بازارها،كارگاه ها،نقاشي،مجسمه هاوازاين قبيل از خودبجاگذاشته اندباآنها زيست كنيم وبه واقعيتهاي شكل گرفته موجودپي ببريم.امامتأسفانه مهمترين مواريث فرهنگ معنوي،يعني آثار مكتوب در خصوص و اقعيت هاي تاريخي فراگير نسل كنوني بسيار ناچيز واغلب درنطفه واندكي درنيمه راه سير تاريخي خوداز جريان تحيل زمان منقطع شده وبه رشدخودبا زمان كنوني ادامه نداده اند.اين آثارهمچون كودك نارسي كه گردش چرخ و فلك برآن گذاشته است.آثار فرهنگ مادي بجا مانده متأثر از نارسايي فرهنگ معنوي همان انقطاع تاريخي ازكاروان رشدرابه نمايش مي گذارندو هم چنان داراي سردرگمي هاي جدي درهمه بخش هاهستند.

اين نارسي و انقطاع پديده هاي فرهنگي از رشدتاريخي خوددراشكال ابهام برانگيز خودبه نسل كنوني واگذارشده است.نسل كنوني به جاي اينكه دردوران شتابزده روزگار خودزيست كندو وقت خودراصرف حل مشكلات ورشدوتوسعه پديده هاي شرايط زمان خود سازد وهمراه با سير زمان به جلوبرود با واقعيتهايي روبه روست كهن سال و متعلق به چندين دهه و سَده پيش از خودكه هم چنان نارس و منقطع از سير تكاملي خود به جا مانده اند.

يكي از آنها ،مقوله مشروعه ومشروطه است.گر چه نسل كنوني در آستانه صدمين سال نهضت مشروطيت به سر مي برد،اما وارث يك انقطاع تاريخي صدساله در اين مقوله اساسي است ومسائل حل نشده مشروعه و مشروطه درهمه ابعاد سياسي واجتماعي دامنگير اوست.

هنوز علماي ديني هم چون صدر مشرروطه اغلب باهمان استدلالات و واژه ها دسته اي به نفع اين وگروهي به حمايت از آن به چالش مي پردازند. كودك كهن سال مشروعه ومشروطه همچنان در فرهنگ ما نارس باقي مانده است.نهادهاي سياسي مبهم موازي متداخل كنوني باهمه هزينه هاي سنگيني كه به علت ناتواني در حل مسائل در خور شرايط زمان براي اين نسل داردحاصل اين نابالغي است.آموزش وتبليغات متناقض درباره مشروعه ومشروطه ،البته با غلبه اولي بردومي،كتب درسي دانش آموزان وبرنامه راديو و تلويزون راپر كرده است.

همچنان كه بزرگراهي بنام«شيخ فصل الله نوري»با تصوير بزرگي از اودر پايتخت داريم اما حتي خياباني در آن به علامه نائيني و آيت الله خراساني نام گذاري نشده است.

باتمام اين ها اين مواريث-مجموعه اي از آثار نيك وبد،نارس ونيمه بالغ،درسير تكامل،تكامل يافته-تنهاواقعيت هاي سازنده هويت تاريخي نسل كنوني هستندو هيچ گريزي از آن ها نيست.چه نسلي بدون هويت تاريخي چون انساني بدون كودكي.جواني،ميان سالي وكهن سالي اصولاًمتصورنيست.هيچ نسلي عملاًقادر نيست مواريث منقطع نارس تاريخي خودرابه دوربياندازد.اين مواريث جزء وجودي اووغيرقابل انفكاك ازاويند.وتازماني كه براي رفع انقطاع تاريخي آن ،با كار-كاري پي گيرومستمر-اقدام نكندوبه رفع نارسائي هاي آن نپردازد و آن رابه رشدي درخور زمان خود نرساند بايد هزينه هاي سنگين وتحقير آميز عقب ماندگي،چيرگي طبيعي فرهنگ و تكنولوژي غيرخودي رادرخلاء فرهنگي وتكنولوژيك خودبپردازدوبه عواقب شوم اقتصادي ،سياسي واجتماعي آن تن دهد.

تهاجم فرهنگي صورت مي گيرد.جائي كه فرهنگ همگام بانيازهاي روز شكوفاست،تهاجم جاي خودرابه تبادل فرهنگي ميدهد.تبادل فرهنگي به پالايش فرهنگ ها كمك مي كندو به تعالي و نزديكي واقعي انسانهامنجرمي شود.

پس آنچه تبادل فرهنگي راكه مايه رشدوتعالي است به تهاجم فرهنگي كه بااسارت مادي ومعنوي مي انجامدتبديل كرده است،نارسائي فرهنگ خودي است.براي اين تغييرنيز راهي جز پرداختن به خودنيست.مسير اين راه از طريق همواركردن انقطاع هاي تاريخي،رفع نابالغي هاي فرهنگ مادي ومعنوي و پركردن خلاء فرهنگي طي مي شودواين مهم بايدباكاروسرمايه گذاري جدي همه آحادمتعلق به يك فرهنگ بااحترام به تساوي حقوق ،كرامت انساني و آزادي هاي آن ها صورت گيرد.

بااين نگاه كسي كه به تدوين خاطرات خوددربرهه اي از تاريخ خودوجلوگيري ازانقطاع تاريخي ورساندن صحيح واقعيت هاي حوادث اجتماعي خودرا كه در آن خودسهم داشته ويادست كم برآنهانظارت داشته است ترسيم كند.لذا اودر تلاش سامان دادن به تاريخ خودوجلوگيري از انقطاع تاريخي و رساندن صحيح واقعيت هابه نسل بعدي است.وي خلأهاراپرمي كندوبايدگفت به عمل صالح زمان خوددست زده است.اين قدمي است كه به صورت گسترده انسان هارا به هنگام مي كندوهمه عواقب شوم انقطاع تاريخي را مي زدايد.

اين كاري است كه برادر ارجمندم لطف الله ميثمي به سهم خودبه آن دست زده است .اوبه واقع براي دوستان وجامعه اش لطف خداست.

براي اوبهترين خير را آرزو مي كنم!

سيد رضا رئيسي طوسي