كودتاي ونزوئلا و ارتباط آن با تيم بوش
ادووليامي ـ نيويورك
21 آوريل 2002
اشاره: گرچه مقالة آبزرور دربارة كودتاي ونزوئلا در بهار سال 1380 به نگارش درآمده
است, ولي از آنجايي كه سرنخ افراد كليدي و رابطة آنها با كودتا را نشان مي‌دهد, بر
آن شديم تا اين مقاله را براي پژوهشگران و خوانندگان چشم‌انداز ايران ترجمه نماييم.
به نظر مي‌رسد تأمل در محتواي اين مقاله مي‌تواند گامي در جهت روشن‌شدن سياست گروه
بوش و تبيين اوضاع و شرايط منطقة خاورميانه نيز باشد. اين مقاله تكميل‌كنندة پژوهش
مهندس فريد مرجايي باعنوان "تبارشناسي ايدئولوژي گروه بوش" نيز هست كه در هفدهمين
شمارة چشم‌انداز ايران به‌چاپ رسيد.
كارشناسان "جنگ‌هاي كثيف" دهة80, مشوق توطئه‌گران در كودتا به‌منظور سرنگوني
پرزيدنت چاوز بودند. كودتاي شكست‌خوردة ونزوئلا كاملاً وابسته به كارشناسان ارشد
دولت امريكا بود, به‌خصوص آنهايي كه سابقة طولاني در درگيري‌هاي دهة 80 موسوم به
جنگ‌هاي كثيف داشته و به‌طور فعال با "جوخه‌هاي مرگ" در امريكاي مركزي ارتباط
داشتند. درگيري واشنگتن در ماجراجويي آشوب‌آميز اخير كه منجر به سرنگوني رهبر
چپ‌گراي ونزوئلا هوگو چاوز شد, نگراني‌هايي را مبني بر جاه‌طلبي‌هاي امريكا در آن
نيم‌كره برانگيخته است. همچنين به اين قوت بخشيده است كه كساني كه حرفة خويش را
مرهون خدمات خود در جنگ‌هاي كثيف در دوران ريگان مي‌دانستند, چرا دوباره توسط حكومت
بوش به خدمت گرفته شدند. ازجمله آقاي اليوت آبرامز (Elliot Abrams) است كه در جريان
كودتاي ونزوئلا حضور داشته و قبلاً به خاطر به اشتباه انداختن كنگره درخصوص افتضاح
"ايران ـ كنترا" محكوم شده بود.
حكومت بوش اگرچه سعي داشت خود را از كودتا دور نگه‌دارد, اما بلافاصله حكومت جديد
به رهبري مرد تاجرپيشه, پدرو كارمونا (Pedro Carmona) را تأييد كرد. كودتا بعد از
48 ساعت شكست خورد. اكنون مسئولان سازمان‌هاي دولتي و ديگر منابع ديپلماسي به نشرية
آبزرور گفته‌اند: "امريكا نه‌تنها از وقوع كودتا اطلاع داشت و آن را تأييد كرد,
بلكه پيروزي آن را مسلم تصور كرده بود." اين منابع گفتند: "از چند ماه قبل از
كودتا, كودتاگران ونزوئلايي ازجمله كارمونا ملاقات‌هايي با مقامات امريكايي داشته و
اين ديدار تا پايان هفته‌اي كه كودتا صورت گرفته, ادامه داشته است. ملاقات‌شدگان به
كاخ سفيد دعوت شده بودند و با مشـاور اصلـي جــورج بــوش يعنــي اوتــورايــش
(Otto Rich) كه سياست‌گذار دولت بوش در امريكاي لاتين است, ملاقات كرده‌اند.
"رايش" يك امريكايي ـ كوبايي دست راستي از بقاياي دوران ريگان است. وي مسئول
تشكيلاتي مربوط به ديپلماسي عمومي بود. گرچه به لحاظ نظري او فقط به بخش دولتي
گزارش مي‌‌داد, اما در تحقيقات كنگره معلوم شد آن اداره عملاً و مستقيماً به مشاور
امنيت ملي ريگان, يعني كلنل اوليور نورث (Colonel Oliver North) دركاخ سفيد گزارش
مي‌داده است.
اليورنورث محكوم و خجالت‌زده از نقش خود در ايران ـ كنترا بود كه در جريان آن با
تأييد امريكا تسليحات خريداري‌شده به چريك‌هاي كنترا و جوخه‌هاي مرگ فروخته شد تا
عليه حكومت قانوني ساندنيست‌ها در نيكاراگوئه به‌كار گرفته شود. رايش در سال 1986
سفير امريكا در كاراكاس بود و از اين طريق پيوندهايي با ونزوئلا داشت. انتصاب او,
با مخالفت دموكرات‌ها در واشنگتن و رهبران سياسي امريكاي لاتين روبه‌رو شد. اين
مخالفت‌ها زماني به اوج خود رسيد كه ونزوئلا كوشش كرد تا به بازار نفتي امريكا وصل
شود.
منابع OAS گفته‌اند رايش طي ماه‌ها ديدارهايي با كارمونا (Carmona) و ديگر رهبران
كودتا داشته و جزئيات كودتا مورد بحث قرار گرفته است. زمان و امكان پيروزي آن‌چنان
بود كه كودتا به عالي‌ترين شكل خود موفق شود. روزي كه كارمونا اعلان پيروزي نمود,
رايش همة سفيران امريكاي لاتين و كارائيب را به دفتر خود دعوت نمود و گفت: "سرنگوني
چاوز نقض قواعد دموكراتيك نبود. همان‌گونه كه خود استعفا داده, خودش مسئول سرنوشتن
مي‌باشد." او اضافه كرد: "امريكا حامي كارمونا است."
اما در محفل كودتاگران, آقاي اليوت آبرامز چهره‌اصلي بود؛ يعني كسي‌كه در كاخ سفيد
مدير ارشد و مشاور امنيت ملي براي دموكراسي و حقوق بشر و عمليات بين‌المللي بود. او
نظريه‌پرداز اصلي مكتبي به‌نام نيم‌كره گرايي (Hemis Pherism) است كه اولويت اصلي
را به مبارزه عليه ماركسيسم در امريكاي لاتين مي‌دهد. او در سال 1973 كودتاي شيلي
را رهبري كرد و سپس سركردة جوخه‌هاي مرگ در آرژانتين, ونزوئلا, السالوادور,
گواتمالا و هندوراس شد و در زمان شورش كنتراها در نيكاراگوئه, مستقيماً با آنها در
شمال ارتباط داشت.
تحقيقات كنگره نشان داد آبرامز در جمع‌آوري وجوه غيرقانوني براي شورشيان فعاليت
داشته و به خاطر پنهان نگه‌داشتن اطلاعات از هيئت تحقيق محكوم شد, ولي بعدها توسط
جورج بوش پدر بخشيده شد.
سومين عضو مثلث سياست‌گذاران امريكاي لاتين, جان نگروپونته (John Negroponte)
مي‌باشد كه نمايندة فعلي امريكا در سازمان ملل است. او سفير ريگان در سال‌هاي 85 ـ
1981 در هندوراس بود,يعني همان زمان كه جوخه‌هاي مرگِ‌آموزش‌ديده در امريكا (گردان
نظامي 16 ـ 3) فعالان سياسي را شكنجه و به قتل مي‌رسانيد.
منابع ديپلماتيك گفتند: نگروپونته آگاهي‌يافته كه در آغاز سال احتمالاً حركت‌هايي
در ونزوئلا عليه چاوز رخ مي‌دهد. بيش از 100 نفر درجريان كودتا كشته شدند. روز جمعه
در كاراكاس, دادگاه نظامي, پنج مقام عاليرتبه را به بازداشت خانگي نامحدود محكوم
نمود تا به اتهامات شورشيان رسيدگي شود.
ايدئولوگ رئيس‌جمهور چاوز (Guillermo Garcia Ponce)مدير فرماندهي انقلابي سياسي
گفت: "ژنرال‌هاي ناراضي, مطبوعات محلي و گروه‌هاي ضدچاوز در امريكا توطئه سرنگوني
رئيس‌جمهور را طرح‌ريزي كرده بودند." وي گفت: "محافل ارتجاعي در امريكا نيز در اين
توطئه دست داشتند."
1
|
|